Een tijdje geleden vroeg ik op mijn Instagram: “Als mijn stagebegeleider …. doet dan voel ik mij NIET op mijn gemak en/of comfortabel en/of goed begeleid.”. We gaan het hebben over negatief praten.

Wat is dat …. dan? Wat zien jullie graag? Een heleboel antwoorden kwamen mijn richting op en ik probeer ze voor jullie samen te vatten. Want, hier kunnen wij van leren. Wij als verpleegkundigen om de verpleegkunde studenten beter te kunnen begrijpen, en hiermee te begeleiden. Jullie als leerlingen. Ik wil jullie namelijk ook een boodschap meegeven. Als je iets moeilijk, lastig, ingewikkeld, etc. vind, hoe geef je dit dan aan? Op welke manier komt het niet ‘aanvallend’ over, zit jij je eigen leerproces niet in de weg en beïnvloed jij je uiteindelijke stage oordeel niet in de negatieve zin en zonder negatief praten.

In deze blog-serie van wat je NIET moet doen tijdens het begeleiden van studenten zal ik in gaan om drie hoofdlijnen die studenten hebben aangegeven niet fijn te vinden: 1) negatief praten over de student, 2) geen tijd nemen voor de student en 3) om een vervelende manier met de student om gaan. Heb je een negatieve ervaring en wil je die graag delen met iemand, maar heb je het idee dat jij er op je stage/werkplek niet uitkomt? Bespreek dit dan met de begeleidend docent van school. Misschien heeft hij of zij wel handvatten voor jou om negatief praten op een goede manier te kunnen aanpakken.

In deze blog neem ik je mee wat studenten vinden dat negatief praten over studenten inhoud. Dit betekent dat ik voorbeelden die via instagram zijn ingezonden deel. Hier komen 10 punten (in willekeurige volgorde) die je NIET moet doen als je op een fijne manier wilt praten over of met een student:

• Roddelen

Niemand vind roddelen fijn. Studenten laten weten dat zij het roddelen tussen collega’s al niet prettig vinden. Zij vinden het al helemaal naar als verpleegkundigen roddelen over andere studenten, of over henzelf. Het is zelfs voorgekomen dat er geroddeld werd over een student met een open deur. Waarschijnlijk dachten de verpleegkundigen dat de student het niet kon horen, maar pikte de student het toch op. Roddelen is echt een no-go. So wie so ook voor een fijne team sfeer.

• Afkeurend praten

De student het idee geven dat hij of zij iets niet goed heeft gedaan door op een afkeurende manier tegen de student te praten. Als voorbeeld kwam dat de begeleider van een student de student heel goed kon vertellen hoe hij of zij het vroeger zelf had gedaan. Dit komt op de student al snel als afkeurend en/of denigrerend over.

• Vooroordelen hebben

Studenten zijn allemaal andere mensen. Je kunt ze niet over een kam scheren. Probeer voordat je iets denkt over een student eerst eens na te gaan of je gedachte kan kloppen. Een open gesprek, de ander leren kennen en de vooroordelen even voor je houden.

• De focus leggen op het negatieve

Alleen het negatieve vertellen en niets positiefs benoemen. Studenten geven aan dat zij soms het idee hebben dat de focus meer wordt gelegd op wat er niet goed gaat, dan op wat er wel goed gaat. Het complimenteren mag best nadat je feedback hebt gegeven.

• Blijven hangen in het negatieve

En als je dan de focus hebt kunnen leggen op een compliment na feedback te hebben gegeven, kom dan weken later niet terug op het onderdeel waar je feedback op hebt gegeven als dit al is afgesloten of opgepakt door de student.

• De student overvallen

Oh dit punt herken ik nog uit mijn eigen leerlingentijd. Ik weet nog heel goed dat ik aan het werk was op een verpleegafdeling en dat mijn begeleider opeens met allemaal feedback punten kwam. Feedback is altijd welkom, maar op dat moment kon ik het even niet aan. Er werd feedback gegeven over iets wat zich ongeveer een maand geleden had afgespeeld en eerlijk, ik wist hierdoor de ins- en outs ook niet meer. Als je feedback hebt voor een student, geef dit dan gelijk aan als hier voor de mogelijkheid is, of geef het dan aan het einde van de dienst aan.

• De student niet laten ‘landen’

Stage lopen geeft veel indrukken. Zeker in de eerste weken. Een hele nieuwe omgeving, een nieuwe afdeling en allemaal nieuwe gezichten. Als je dan niet doorhebt dat de student even moet ‘landen’, dan kan de student zich al gelijk niet begrepen of overvraagd voelen.

• Het gevoel geven dat de student niet goed genoeg is

De eerste keer een (verpleegtechnische) handeling doen is reuze spannend. Al helemaal bij een échte patiënt en al helemaal als er een gediplomeerd verpleegkundige mee kijkt. Een klein foutje is door de stress zo gemaakt én heeft vaak geen eens een groot gevolg. Behalve als de verpleegkundige de student hierna het gevoel geeft dat hij of zij niet goed genoeg is omdat de handeling de eerste keer niet goed ging.

• Openlijk feedback geven

Studenten leren van feedback. Feedback geven is nog een hele moeilijke handeling ook. Hoe breng jij je boodschap goed over en hoe zorg jij ervoor dat de boodschap goed ontvangen wordt? Regel één is denk ik het geschikte moment. En dit is NIET het moment dat er andere collega’s of patiënten bij aanwezig zijn.

• Verantwoordelijk bij de student leggen

Het moment dat de verpleegkundige ziet dat de student iets vergeten is om te doen, terwijl de student misschien geen eens wist dat dit gedaan moest worden. De verantwoordelijk om de student te leren wat er gedaan moet worden, die ligt bij de verpleegkundigen. Als de student dit dan simpel weg gewoon nog niet weet, dan mag dit best op een juiste manier gezegd worden, maar studenten ervaren het als negatief als de verantwoordelijkheid dan bij hen wordt neergelegd.

Tip voor de student:

Als er negatief gepraat wordt binnen een team is dit heel lastig om mee om te gaan. Je hebt rekening te houden met de groepsdynamiek, de teamcultuur en daarnaast ook nog jouw stage voortgang. Als het goed is wordt je vanuit school begeleidt door een docent. Probeer het eens met de docent te bespreken. Ziet de docent het ook op deze manier? Heeft de docent tips om de punten waar je tegen aan loopt te bespreken?

Lukt het bespreken met deze docent niet? Dan is er vast een andere docent, je studie loopbaan begeleider, de vak verantwoordelijke docent of zelfs de decaan, die je wel kunt helpen. Ga alsjeblieft niet bij de pakken neer zitten omdat er negatief gepraat wordt in een team. Houd in je achterhoofd dat dit niet het team is waar jij later in zal werken en dat andere teams anders zijn (kijk maar naar mijn team 😉). Heb jij het idee dat jij er op een ‘volwassen’ manier met iemand over zou willen en kunnen praten, pak het dan op door de regels van feedback geven aan te houden. Succes!