Het is een aardige vrouw hoor, maar ze is gewoon lastig. Ze heeft jaren gerookt en de behandeling van de wond heeft ze zelf niet goed gedaan. Die vaten die komen door haar eigen toe doen en ik vraag me af hoe ze gaat leven na de behandeling. Niet de letterlijke woorden bij een patiënt, maar gebundeld van wat ik zo vaak hoor (en de afgelopen week soms ook heb gehoord) over (vaat)patiënten. Vandaag ga ik meer in over de rol van een pijnverpleegkundige.

Zullen we een sticker plakken? Therapie ontrouw, blijvend door roken en kneiter eigenwijs. Mag ik ook wat toevoegen? Hart van goud, verminderd ziekte inzicht, geen inzicht in oorzaak gevolg relatie en vaak trauma’s opgelopen in het leven.

Hoe pijnverpleegkundigen patiënten helpen omgaan met chronische pijn

Ans (fictieve naam natuurlijk) is een schat van een vrouw, maar heeft zichzelf verwaarloosd in de afgelopen jaren en betaald daar nu de schade van. Gelukkig heeft ze een goede relatie met haar man en is ze zelfs al oma. Naja zelfs. Ze toont als een 80 jarige vrouw. Maar trek daar maar 20 jaar vanaf. Haar lichamelijke conditie komt ook in de buurt van die 80. Door fors COPD en bedlegerigheid de afgelopen dagen door overvulling en veel pijn gaat haar conditie achteruit en lopen de levensjaren snel op.

Ik kan veel vertellen over Ans. Van respiratoir insufficiënt worden door meerdere packed cells zonder ontwatering tot wel de ontwatering krijgen (furosemide) bij extreme ademnood wat leidde tot een verstoorde elektrolyten balans. Van een vochtbeperking wegens onder andere bovenstaande tot het blijven toedienen van zakjes bloed en zouten opgelost in veel vocht. Het beleid ging van links naar rechts. Het kon niet anders. Maar, Ans is er in een week wel bovenop gekomen. Ondanks dat er in die week ook een deel van haar verloren is. Haar onderbeen is geamputeerd.

Het zou een opluchting moeten zijn, maar de pijn in het been bleef (fantoom pijn) en Ans zag alleen maar de PCA knop van de morfine pomp als redding. Terwijl morfine niet blijkt te helpen tegen fantoom pijn (weer wat geleerd).

Velen vonden Ans een vrouw op een wankel evenwicht en werden om de tuin geleid. Ik ook. Ans was sterker dan dat wij dachten. Maar wat nog sterker was, was haar drang naar morfine. Als je de kamer van Ans binnen kwam kon ze omhoog kijken naar het plafond en haar borstkas flink om en neer laten gaan wegens de pijn. Een morfine pil hielp voordat zij de PCA pomp kreeg en hierna hielp een druk op die knop. Het bleek dat zij bijzonder vaak aan het drukken was. Vaak bij binnenkomst op de kamer veel pijn had en na afleiding deze gehele pijn ver te zoeken was. Pijn is een raar begrip en Ans had haar volledige focus op de morfine.

De sleutelrol van een pijnverpleegkundige in het beheersen van pijn

Gelukkig mocht ik samenwerken met een super fijne pijnverpleegkundige die dit tafereel snel doorhad. Ans had eerder op de afdeling gelegen en toen was dit ook al naar voren gekomen. Met weerstand van Ans hadden we de PCA knop bij haar vandaan gelegd. Natuurlijk kreeg Ans sinds start van de pijn ropivacaine. Eerst in de vorm van een poplitia katheter en later direct toegediend in het vat boven de amputatie. De ropi werd opgehoogd. Deze werkt namelijk wel tegen fantoom pijn. Ans was het hier niet mee eens, dat merkte ik en de pijnverpleegkundige. Ze lag hierna kreunend en steunend in bed. Na voorlichting, afleiding en toch die opfrisbeurt, zat haar gedachte niet meer bij de morfine. Ik benoemde dit en Ans schrok. Ze had door dat ik het door had en ze zag in dat het geen goede uitweg was. Dit gebeurde niet in drie seconden. Persoonlijke gesprekken gingen hieraan vooraf. De tijd nemen voor Ans. Luisteren, samenvatten en gericht doorvragen.

Ans vond de toekomst onzeker en de hulp van een geestelijk verzorger vond zij enorm geruststellend. Ans vond alleen bewegen eng en de hulp van de fysiotherapeut met heldere uitleg vond zij geruststellend. Ook vond Ans het eng om pijn te krijgen en haar stomp te zien en voorlichting hierover te krijgen en het bekijken van het gipsen been na amputatie, vond zij geruststellend.

Ans is niet gewoon lastig. Ans heeft geruststelling nodig. Want Ans is ook niet lastig. Ans heeft begeleiding nodig. En Ans is bang en ervaart veel onzekerheden. Hoe benader jij je patiënt? Door de stempel lastig komt het gesprek ook niet op gang kan ik je garanderen. Want praten met lastige mensen is lastig. Waar moet het gesprek heen? Praten met bange mensen, onzekere mensen, dat is niet makkelijk, maar kan door middel van bijvoorbeeld het 5A-model wel een richting op gaan. Laten we geen labels plakken. Laten we de vooringenomenheid zakken en laten we kijken naar de mens achter de patiënt.