In de blog die de Nursing een paar maanden geleden heeft gepubliceerd (link: Gastblog Maite: ‘Pre-shift anxiety is vervelend, maar je kunt er iets aan doen’ – Nursing) komt duidelijk naar voren dat pre-shift anxiety een fenomeen is. Ik wist dit al, want ik heb dit zelf ervaren. Ik wist dit niet, want ik hoor anderen er nooit over praten. En daarover blog ik meestal. Zaken die spelen in ons (verpleegkundig) leven waarvan wij denken dat wij de enige zijn, maar eigenlijk iedereen (of bijna iedereen, of een hele hoop) mensen dit zo voelen. Dus… nu met ‘de billen bloot’ over dit onderwerp. Want zo voelt het wel.  

Hoe en wanneer heb ik dit ervaren? Als student heb ik dit veelvuldig ervaren. Wakker liggen voor een dagdienst. Het afvragen wat er die dagdienst zou gebeuren; met welke patiënten ga ik werken, welke verpleegkundige gaat mij begeleiden, wat voor leerdoelen moet ik opstellen, kan ik wel anticiperen als dit nodig is, etc. En dit kon ik ook hebben voor een avonddienst. Dan sliep ik wel goed, maar was ik de gehele middag bezig met mijn avonddienst. En die eerste nachten (en soms ook die daarna) werd ik soms extra vroeg wakker om te piekeren én kon ik daardoor ook niet voorslapen. Ik kon dus uren wakker liggen en bij dagdiensten maar enkele uren slapen. Ik zat veel in mijn hoofd, terwijl dit vaak helemaal niet nodig was.  

Als verpleegkundige heb ik dit ervaren in mijn inwerktijd. Kan ik wel wat er van mij verwacht wordt? Wat voor patiënten zullen er zijn? Zijn deze patiënten stabiel? Lukt het mij om alles rond te krijgen? Vinden de verpleegkundige van de afdeling wel dat ik goed genoeg werk? Dit zijn allemaal vragen die in die periode de revue passeerde. Ook hier werd ik soms midden in de nacht wakker, sliep ik slecht en zat ik geregeld in mijn hoofd.  

Hoe ging ik hier mee om? Naar mate mijn werkperiode als verpleegkundige langer werd en ik dus meer ervaring kreeg, nam het gevoel af. Ik denk dat ik meer bevestiging nodig had. In de podcast over generatie verschillen, ben ik er ook achter gekomen dat ik echt bij mijn generatie ‘hoor’. Ik ga goed op feedback, heb het nodig voor bevestiging en zonder feedback raak ik onzeker. Ik kreeg deze feedback nauwelijks of vroeg er niet naar (bang om te veel negatieve feedback te krijgen). Dit was in mijn leerlingen tijd. De benodigde materialen liet ik invullen en (zoals je kunt lezen in mijn andere blogs) de stages waren niet altijd in een veilig leerklimaat. Dit zorgde er ook voor dat ik onzeker was.

Wat was dan het verschil met mijn tijd als jong gediplomeerd verpleegkundige in het ziekenhuis? Aan het begin niets, maar naar mate de tijd verstreek, had ik meer gesprekken met mijn leidinggevende. In deze gesprekken kreeg ik te horen wat beter kon, maar ook was goed ging. Dit gaf mij houvast en gaf mij zekerheid. Voor mij had ik dus zelfvertrouwen en tijd nodig, want dit probleem was niet in één week of maand ‘opgelost’. Sterker nog… in situaties waarin ik mij niet helemaal op mijn gemakt voel, ervaar ik dit nog steeds. Het bang zijn dat wat ik ga doen, niet goed genoeg is. Het hoort denk ik ook bij mijn karakter. Het hoort denk ik ook bij het zorgzame karakter wat veel verpleegkundige (gelukkig maar) bezitten.  

Hoe kijkt IG hiernaar? Op Instagram heb ik het toch nagevraagd. Misschien wel fijn om die bevestiging te hebben dat je niet alleen bent. Eigenlijk de reden waarom ik ooit ben begonnen met bloggen, dus ik wilde dit wel graag met jullie delen. 87% geeft aan dat zij pre-shift anxiety weleens mee hebben gemaakt, maar 8% geeft aan dit nog nooit meegemaakt te hebben en de overige 5% weet het niet. Je bent dus niet alleen!  

Wat staat er vermeld in artikelen? Hieronder staat een gekopieerd stuk uit het PDF-boek: ‘Hoe overleef ik de weg van student naar beginnend verpleegkundige? Van het schrijven van moeilijke stukken tekst tot het solliciteren voor je eerste baan en van onderhandelen tot het begeleiden van studenten.’. In dit PDF-boek heb ik namelijk één hoofdstuk (hoofdstuk zes) gewijd aan de verantwoordelijkheden van de verpleegkundige en één subhoofdstuk aan pre-shift anxiety. Natuurlijk staat er nog meer in beschreven, maar als je daar benieuwd naar bent… dan verwijs ik je door naar mijn ‘shop-pagina’ (momenteel wordt het boekje vormgegeven, nog even geduld!). Ben je bijvoorbeeld benieuwd naar mijn plan van aanpak of net wat meer informatie over hoe ik dit beleefd heb? Dat kan je daar lezen. Nu eerst de tips die ik op het internet gevonden heb, afkomstig uit het PDF-boek.  

“De tip om hierover heen te komen is allereerst praat erover. Met je partner, studiegenoten, het team, de manager, de huisarts, en ga zo maar door. Zorg ervoor dat je kan delen wat er in je hoofd omgaat. De tip hierna is om stil te staan bij wat er wel goed gaat. Wat kan je wel? Waar ben je trots op? Wat zijn jouw specialiteiten? Houd je hier dan ook aan vast.  

De aanvullende tips die ik online heb gevonden uit ervaringen van andere verpleegkundigen, zijn:

1.           Zorg voor een routine voordat je dienst begint. Deze routine begint al de avond voordat je moet werken. Neem een bad, zet een masker op, drink een kop thee, leg je kleding klaar, maak je eten. Zo heb je in de aanloop naar je dienst toe al minder stress.

2.           Leg je focus op de zaken waar je wel controle over hebt. Ben je bang dat je de dienstingang niet kunt vinden? Dat je niet weet waar jij je auto kan parkeren? Hoe de kluisjes werken? Maak alvast een oriënterend rondje waarbij je op deze zaken let. Zo hoef je hier de nacht voor je eerste dienst niet over na te denken.

3.           Vier je successen en bedenk wat je allemaal wél kunt. Leg je focus op wat wel lukt. Herhaal eventueel positieve affirmaties. Zoals: ‘Ik ben goed genoeg’, ‘Ik kan aan wat er van mij gevraagd wordt’ en ‘Vandaag wordt een goede dag’.

4.           Zorg ervoor dat je voldoende slaapt. Slaap is immers reuze belangrijk om als je wakker bent goed te kunnen functioneren.

5.           Houd een dagboek bij om alles wat je meemaakt op te kunnen schrijven. Schrijven helpt bij verwerken. Als student helpt het ook bij het ordenen van specifieke gebeurtenissen die je kunt uitwerken als bewijslast. Win-win. En als verpleegkundige kan je over ons mooie vak gaan bloggen over de zaken die jij hebt meegemaakt 😉

6.           Bekijk hoe jij ervoor kunt gaan zorgen dat wat er in het ziekenhuis gebeurt daar ook blijft. Klinkt soms zoveel makkelijker dan dat het daadwerkelijk is. In mijn studententijd nam ik vaak nog casussen mee naar huis en daar praatte ik dan (anoniem) met vrienden en familie over. Al snel leerde ik dat het veel fijner was om met vrienden en collega’s die ook in de zorg werken er over te praten. Zoals ik al eerder heb gezegd… praten praten praten dus.

7.           Heb je door dat je veel stress ervaart? Mede eventueel door deze angst? Zorg dan voor voldoende afleiding of stress-verminderingsactiviteiten. Zo werkt bij mij het bijvoorbeeld heel goed om te sporten, wat werkt er voor jou? Mediteren? Mind-fullness? Plan dit in je week in. Zorg ervoor dat je ook hieraan prioriteit geeft.  

Op het internet vond ik in ervaringsverhalen van verpleegkundigen ook dat deze angst voort kan komen uit heftige casussen, onderbezetting en uiteindelijk kan leiden tot paniek aanvallen en burn-outs. Neem je gevoel dan ook uiterst serieus.”